প্ৰচুৰ সম্ভাৱনাপূৰ্ণ শণ খেতিৰ বিষয়ে কিছু কথা
মামনি হাজৰিকা
শণ (Sunhemp) হ’ল এবিধ চেঁইজাতীয় উদ্ভিদ।
ইয়াৰ
উদ্ভিদ বৈজ্ঞানিক নাম হ’ল- ক্ৰটেলেৰিয়া
ঝানছিয়া ।
এই
শণ খেতি নামনি অসমৰ বিভিন্ন স্থানত কৃষকসকলে কৰি আহিছে যদিও অসমৰ কৃষি অৰ্থনীতিত ইয়াৰ
প্ৰভাবৰ বিষয়ে এতিয়াও সজাগতা হোৱা নাই।
শণ (Sunhemp)ৰ উৎপত্তি স্থান
হ’ল
ভাৰতবৰ্ষ।
ভাৰতবৰ্ষৰ বিভিন্ন স্থানত ইয়াক বিভিন্ন নামেৰে জনা যায়।
আমাৰ অসমৰ খেতিয়কসকলৰ মাজত ই বিশেষকৈ শণ খেতি
বা শণ গুটি
নামেৰেও জনা যায়।
আমাৰ ৰাজ্যত চৰ-চাপৰিবোৰত ইয়াৰ খেতি অধিক দেখা যায়।
আমাৰ বহুত খেতিয়কে বাৰিষাকালত খেতি নকৰে, যাৰ ফলত অপতৃণবোৰ বেছিকৈ গজি উঠে।
বাৰিষাৰ আগতে এনে পথাৰবোৰত শণ খেতি কৰি মাটিডৰাক অপতৃণৰ পৰা ৰক্ষা কৰিব পাৰি।
শস্যক্ৰমত
ইয়াক সেউজীয়া সাৰ হিচাবে
ব্যৱহাৰ কৰি মাটিত নাইট্ৰ’জেন আৰু জৈৱিক পদাৰ্থ যোগান ধৰিব পাৰি।
শণ অতি সোনকালে বৃদ্ধি হোৱা শস্য ।
ইয়াৰ খেতিৰ বাবে কোনো ধৰণৰ আপ-ডালৰ প্ৰয়োজন নহয় । USDA(United State
Department of Agriculture)ৰ মতে আমাৰ বেছিভাগ শস্যৰ উৎপাদন পোক-পৰুৱাৰ আক্ৰমণৰ বাবে কম
নহয়, আচলতে অপতৃণৰ বাবেহে আমাৰ শস্যৰ উৎপাদন কমে।
যিহেতু অপতৃণ ৰোধৰ বাবে ইয়াৰ খেতি বিশেষকৈ কৰা হয়, ইয়াক সাধাৰণতে মাটিৰ লগত মৈয়াই দি তৰমুজ জাতীয় শস্যৰ বাবে মালচিং হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হয়।
ইয়াক মাটিত প্ৰাকৃতিকভাৱে নাইট্ৰ’জেন যোগান ধৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয়।
বালিঅঁহিয়াৰ পৰা মধ্যমীয়া বোকা মাটিত ইয়াৰ খেতি ভাল হয়।
বাৰিষাৰ আগে আগে পথাৰখন হালবাই প্ৰস্তুত কৰি লব লাগে।
পানী ওলাই যাব পৰা হ’ব লাগে।
মাটিৰ অম্ৰতা ৫.০ ৰ পৰা ৮.৪ লৈকে ইয়াৰ খেতি কৰিব পাৰি।
ইয়াৰ গুটিবোৰ সৰু সৰু হয়।
এক হেক্টৰ মাটিৰ বাবে ৮০ ৰ পৰা ৫০ কি:গ্ৰা: বীজৰ প্ৰয়োজন হয়।
মাটিভেদে ইয়াৰ খেতি আগষ্ট মাহৰ পৰা (ওখ মাটি) মাৰ্চলৈ (দ’ মাটি) সিচিব পাৰি।
বীজবোৰ মাটিত চটিয়াই পাতলকৈ মৈয়াই মাটিৰ তলত সুমুৱাই দিব লাগে।
ব্যৱহাৰিক প্ৰয়োগৰ ক্ষেত্রত খৰি হিচাপে ইয়াৰ গা-গছবোৰ ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি। গ্ৰামাঞ্চলত ইয়াৰ গা-গছবোৰ পথাৰত অথবা ঘৰত জেওৰা, বেৰা আদি কামতো ব্যৱহাৰ কৰে। ই অপতৃণ ৰোধ কৰাৰ লগতে মাটিত পুষ্টি, খনিজলৱন সংযোজন কৰি শস্য উৎপাদন বৃদ্ধিত সহায় কৰে। ই মাটিৰ ক্ষয়ৰোধক আৰু মাটিৰ স্বাস্থ্য ৰক্ষা কৰাত ভুমিকা পালন কৰে। ই শস্যৰ শিপাত থকা শস্যকৃমি নিয়ন্ত্রণ কৰে। বৰ্ত্তমান সময়ত Sunhemp ৰ পৰা ইন্ধন নিষ্কাষণ কৰি ইন্ধনসমূহ ব্যৱহাৰিক কামত ব্যৱহাৰৰ ওপৰত বিভিন্ন দেশত গৱেষণা চলাই থকা হৈছে। ইয়াৰ পৰা বিভিন্ন জৈৱ ইন্ধন কেনেকৈ উচ্চ মাত্রাত নিষ্কাষণ কৰিব পাৰি তাৰে বিভিন্ন পৰীক্ষা গৱেষক সকলে কৰি আছে। ইন্ধনৰ জগতখনত এই জৈৱ ইন্ধনৰ প্ৰয়োগে নিশ্চয় ভৱিষ্যত পৃথিৱী খনৰ উন্নয়নৰ পদক্ষেপ হ’ব।
লেখিকাৰ
ঠিকনা: মহকুমা কৃষি বিষয়া, কৃষি সঞ্চলকালয়, খানাপাৰা, গুৱাহাটী-২২
